Transformatie leverde vorig jaar weer minder woningen op

De ontwikkeling van nieuwe woningen via herbestemming van kantoren en winkels neemt verder af. In 2024 zijn er opnieuw minder woningen door transformatie gerealiseerd, terwijl Rotterdam uitgroeit tot grootste transformatie­gemeente.

Volgens cijfers van het CBS, opgesteld in opdracht van het ministerie van VRO, kwamen er in 2024 in totaal 7.900 woningen bij door transformatie van bestaande panden. Dat is 10% minder dan een jaar eerder. Transformatie vormde daarmee 9% van de totale woninggroei, tegenover 69.000 woningen uit nieuwbouw.

Aanhoudende daling transformaties

De terugloop in transformatie­projecten is niet eenmalig: ook in de twee voorgaande jaren werden minder woningen via deze route gerealiseerd. Een eerste raming voor 2025 laat zien dat in de eerste helft van het jaar circa 2.900 transformatiewoningen zijn toegevoegd.

Aandeel transformaties 2024. Bron: CBS

Rotterdam stijgt, Amsterdam daalt scherp

Er zijn grote regionale verschillen. Noord-Holland zag het aantal transformatie­woningen in 2024 met ruim de helft dalen naar 955 (-51%). Vooral Amsterdam valt op: het aandeel in de landelijke totalen kelderde van 13% in 2023 naar 3% in 2024.

Rotterdam beweegt juist de andere kant op. Bijna 12% van alle transformaties vond daar plaats (925 woningen), waarmee de stad landelijk aan kop gaat.

Zuid-Holland blijft de provinciale koploper met 1.970 transformatie­woningen, gevolgd door Noord-Brabant (1.320). Utrecht noteerde een lichte toename (165 woningen tegenover 120 in 2023), terwijl Den Haag terugzakte naar 180 woningen (300 een jaar eerder).

Kantoren vaker herbestemd, winkels juist minder

Opvallend is de verschuiving in het type pand dat wordt omgebouwd. Het aantal woningen in voormalige kantoren steeg met 11% naar 2.800. Daarentegen halveerde het aantal woningen ontstaan uit voormalige winkels bijna, tot 1.200 (-ongeveer 50%). Bovendien werden per winkelpand minder woningen opgeleverd: gemiddeld 2,5 per pand, waar dit in 2023 nog 4,1 was.

Ondertussen grote leegstand

Terwijl transformatie terugloopt, staan er zoveel huizen, kantoren en winkels in Nederland leeg, dat alle inwoners van de stad Utrecht erin zouden kunnen wonen. De leegstand komt neer op 200.000 nieuwbouwappartementen. Dat blijkt uit een berekening van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het journalistieke platform Pointer (KRO-NCRV).