Dalende productiviteit in de bouw; 60.000 nieuwe arbeidskrachten nodig

De arbeidsproductiviteit in de bouwsector is in de laatste vijf jaar gedaald. Om aan de vraag naar huizen te voldoen zijn de komende jaren 60.000 nieuwe arbeidskrachten nodig.

De totale productie van de bouwsector is in 2024 met 2,5% gedaald. Nadere analyse van de ontwikkelingen laat zien dat dit is veroorzaakt door incidentele factoren. De eerste hiervan is de samenstelling van de productie, die is verschoven van nieuwbouw naar meer arbeidsintensieve werkzaamheden, zoals onderhoud en renovatie in de bestaande bouw. In de eerste zes maanden van dit jaar zijn 32.700 nieuwe woningen gebouwd. Dat is het laagste aantal in zes jaar tijd.

Daarnaast is, mede door het opgelopen ziekteverzuim, het aantal gewerkte uren teruggelopen. Technologische ontwikkelingen hebben een positieve invloed uitgeoefend op de productiviteit in de bouw, maar toenemende regulering heeft de positieve effecten hiervan weer deels teniet gedaan. Dat blijkt uit onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB).

Krapte bouwarbeidsmarkt blijft op hoog niveau

In de periode 2025-2028 zijn 60.000 nieuwe arbeidskrachten nodig in de bouw om de voorziene productie te realiseren. De bouwarbeidsmarkt heeft sinds 2020 te maken met personeelsschaarste. Na een sterk oplopende spanning in 2021 leek de bouwarbeidsmarkt in wat rustiger vaarwater te belanden, maar recent loopt het aantal vacatures in verhouding tot het aantal werknemers weer op.

Opmerkelijk is dat ook dit jaar de spanning op de arbeidsmarkt ondanks de productiedaling niet is afgenomen. De cijfers laten zien dat de daling van de productiviteit in de bouw volledig is neergeslagen in een afname van de arbeidsproductiviteit, waardoor de arbeidsvraag onverminderd hoog bleef, schrijft het EIB.

De rekenaars verwachten dat de bouwopleidingen 50.000 van die nieuwe arbeidskrachten kunnen leveren. De overige 10.000 moet vanuit het buitenland en uit andere sectoren geworven worden.

Productiviteit bouw na 2025 weer omhoog

Na 2025 houdt het EIB weer rekening met een groei van de arbeidsproductiviteit. De negatieve effecten van de productiesamenstelling en het aantal gewerkte uren vallen dan weg en kunnen van krimp veranderen in groei.

Technologische ontwikkelingen kunnen bovendien een positieve bijdrage blijven leveren. De regelgeving is daarin een onzekere factor. De productiviteit zal hierdoor overigens niet zo snel stijgen als bijvoorbeeld voor de klimaatambities op lange termijn nodig is.