Bezwaar tegen bouw aantekenen als verdienmodel

Nieuwbouwprojecten worden steeds vaker vertraagd omdat buurtgenoten bezwaar aantekenen tegen de bouw. Niet om steekhoudende redenen, maar om er geld mee te verdienen.

Dit bevestigt de brancheorganisatie van projectontwikkelaars NEPROM na berichtgeving in NRC. De organisatie spreekt van een “zeer onwenselijke ontwikkeling”. Een bezwaarprocedure die wordt doorgevoerd tot aan de Raad van State kan de bouw voor jaren stil leggen.

Misbruik van inspraakrecht

Uit een rondgang langs projectontwikkelaars van NRC blijkt dat bezwaarmakers regelmatig misbruik maken van het inspraakrecht. Zij tekenen bezwaar aan, en bieden vervolgens aan dit voor een geldbedrag weer terug te trekken. De bedragen kunnen oplopen tot € 100.000.

Afkopen vaak goedkoper dan doorprocederen

Projectontwikkelaars zitten hierdoor in een spagaat. Zij willen in principe bezwaren niet afkopen, maar voelen ook de druk om de kopers niet te laten wachten. Bovendien is afkopen via een schikking vaak goedkoper dan doorprocederen. De NEPROM heeft vorige maand een interne handreiking ontwikkeld voor leden met tips over hoe om te gaan met bezwaarmakers.

Voor aspirant-kopers kan uitstel van de bouw dramatisch uitpakken: de bouw ligt stil, maar materiaalkosten stijgen door. Hypotheekverstrekkers eisen vaak een onherroepelijke bouwvergunning voor zij een lening afgeven. Als de rente in de tussentijd stijgt, kan het gebeuren dat kopers hun huis niet meer kunnen betalen.

‘Balans zoekgeraakt’

“Duizenden mensen stellen levensbeslissingen uit, omdat een handvol mensen uit egoïstisch oogpunt een bouwproces vertraagt. Vaak niet eens om inhoudelijke redenen, maar om er persoonlijk beter van te worden”, zegt NEPROM-directeur Fahid Minhas. Wat hem betreft is de balans tussen het recht op een dak boven je hoofd en het recht op bezwaar maken zoekgeraakt.

Termijnen bekorten

De overheid werkt al aan kortere doorlooptijden van juridische procedures. Een van de doelen van de Wet versterking regie volkshuisvesting is termijnen te bekorten: de bestuursrechter moet binnen zes maanden uitspraak doen, beroep wordt versneld behandeld en de redenen van het beroep moeten binnen de beroepstermijn zijn ingediend.

Bij vergunningverlening komt er daarnaast één gang naar de rechter in plaats van twee. De tijdwinst zou hiermee kunnen oplopen tot een jaar. Daarnaast gaat de Raad van State tijdelijk prioriteit geven aan hoger beroepszaken van grote woningbouwprojecten, meldde NRC eerder.

Wat de projectontwikkelaars betreft gaan de maatregelen nog verder. Zij pleiten voor een toets die moet uitwijzen of een bezwaar terecht is aangetekend. NEPROM-directeur Fahid Minhas: “Ik geloof in een goede selectie aan de poort bij de Raad van State, waarbij beroep bijvoorbeeld alleen mogelijk wordt als er sprake is van ernstige twijfel over een oordeel van een lagere rechter.”